Vanavond is een belangrijke mijlpaal t.a.v. het dorpscentrum van Uithoorn. Na vele jaren discussie en plannenmaken zijn we op een punt gekomen waarbij we ons als raad kunnen uitspreken over de voorkeursvariant van het college, “Dorpshart aan de Amstel”. Vreemd genoeg lijkt de discussie zich alleen toe te spitsen op de verkeersinrichting, met als risico dat het hele plan daarmee ondersneeuwt.
Met de VVD fractie wil ik het college een compliment geven, het Uithoornse dorpscentrum is geen gemakkelijk dossier, en de discussie daarover kent vele pieken en dalen. Dat het college nu komt met een goed uitgewerkt ontwerp, inclusief de diverse varianten daarop, verdient een grote pluim. Zeker gegeven de omstandigheden van terugtrekkende investeerders en ontwikkelaars en de complexe bijbehorende financiën een goede prestatie. En laten we ook zeker de veranderende economische realiteit en verschuiving naar online aankopen niet vergeten. Hierdoor is een grote aanwas in het winkelbestand, zoals in het verleden de bedoeling was, geen reële optie meer. In de voorliggende voorkeursvariant, met een andere balans van meer wonen en minder winkeluitbreiding, is hier slim op ingespeeld. Aan goede woonruimte is in onze gemeente meer dan ooit behoefte en daarvoor kan hiermee een extra stap gezet worden. Wonen in een mooi centrum, in goede balans met horeca, recreatie en winkelen.
Jaren geleden kwam met de plannen voor omlegging van de N201 eindelijk een lang gekoesterde wens in zicht. Een aaneengesmeed dorpscentrum wat niet langer doorkruist werd door een hele drukke doorgaande weg. Al snel kwamen de eerste plannen op tafel, met grote pleinen, prachtige verblijfsgebieden en vooral veel winkeluitbreiding. Waarbij dit allemaal met inzet van ontwikkelaars en investerende ondernemers financieel gedragen moest worden. En laten we eerlijk zijn, het was een mooi en lonkend vooruitzicht. Hoogtepunt, en voor sommigen het dieptepunt, was de garagevariant, waarbij het zelfs mogelijk zou zijn om door de garage van Uithoorn naar Amstelhoek te rijden en omgekeerd. Allemaal historie, en met de huidige realiteit, ook niet langer haalbaar. Blijft overeind dat we een prettig verblijfsgebied willen creëren en dat we het doorgaande verkeer willen beperken.
Natuurlijk is er op bijna elk plan wel iets op- of aan te merken, maar de basis van de voorkeursvariant “Dorpshart aan de Amstel” is goed. Er zijn in het hele plan diverse mooie verblijfsgebieden opgenomen en de al heel mooi gerealiseerde Wilhelminakade en passantenhaven, worden op die wijze goed verbonden met het Amstelplein en zelfs het gemeentehuis. En ja, er komt ook een groot parkeerterrein, dit separate onderdeel past zeker niet bij mijn beeld van een mooi verblijfsgebied. Maar winkels en woonhuizen vereisen nu eenmaal ook parkeerplaatsen, daar moet een invulling aan gegeven worden. Het parkeerterrein is in het plan ingepast op een wijze waarop het goed is afgescheiden van de verblijfsgebieden en de brede verblijfsboulevard, dus met de VVD fractie kan ik hiermee goed uit de voeten. De brede boulevard vult bovendien de eis van een aantrekkelijk gebied heel goed in, toch een van de belangrijkste uitgangspunten.
Blijft over het verkeer. Het college komt met eenrichtingsverkeer in haar voorkeursvariant. Ik heb met de VVD fractie enigszins begrip voor de overwegingen van het college om hiervoor te kiezen. Maar we kunnen ons hier niet bij aansluiten. Dat eenrichtingsverkeer ongeveer de helft van het aantal auto’s oplevert wat door het dorpscentrum rijdt, moge duidelijk zijn. Maar er kleven teveel nadelen aan eenrichtingsverkeer.
- Eenrichtingsverkeer dwingt tot (lokaal) omrijden, wat weer elders tot verkeersproblemen kan leiden.
- Het lijkt alsof de belangen van inwoners van Amstelhoek zwaarder wegen dan die van onze eigen inwoners, bij de keuze voor eenrichtingsverkeer vanaf de Irenebrug. Ik begrijp dat dit beeldvorming is en dat er andere verkeerstechnische argumenten voor zijn. Toch is dit moeilijk uit te leggen aan onze eigen inwoners in bijvoorbeeld Meerwijk, die in dat geval benadeeld worden door ver om te moeten rijden, om richting Mijdrecht en Utrecht te kunnen rijden.
- De aanwezige winkels richten zich vooral op dagelijkse boodschappen en daarvoor is bereikbaarheid een belangrijke randvoorwaarde. Aankopen worden immers ook vaak spontaan gedaan als je er toch langskomt op weg naar huis of naar het werk.
De verblijfsfunctie in het dorpscentrum concentreert zich op andere tijdstippen dan wanneer de spitsuren in het verkeer zijn. Dat hoeft elkaar dus niet in de weg te zitten. Omdat het dorpscentrum feitelijk onder te verdelen is in een winkelfunctie aan de ene kant en een verblijf- of recreatiefunctie aan de andere kant van de N196, is de noodzaak om dit aan elkaar de smeden, door het verkeer helemaal te verbannen, niet aanwezig. Het is daarom goed dat het college een volledige knip naar de prullenmand heeft verwezen.
Om de plannen te kunnen gaan realiseren is duidelijkheid vereist naar investeerders, die het allemaal mogelijk moeten maken. Willen we überhaupt verder kunnen is het daarom noodzakelijk dat we vanavond zorgen voor een besluit. Aan eenrichtingsverkeer kleven teveel nadelen, zoals eerder in mijn betoog genoemd. Dus voor mij en de VVD-fractie is tweerichtingsverkeer, met optimaal ingezette maatregelen om het doorgaande verkeer zoveel mogelijk te ontmoedigen, de beste en meest logische optie. Het huidige aantal auto’s per dag is een behoorlijke reductie t.o.v. het verleden met de oude N201, en tweerichtingsverkeer levert een substantiële vermindering van ruim 30% auto’s per dag op. Onze verwachting is dat met gerichte ontmoediging een verdere verlaging van het aantal auto’s mogelijk moet zijn, dat vertrouwen we het college toe dat dit goed wordt opgepakt.
Vracht en landbouwverkeer hoort volgens mij niet in een dorpscentrum. Het ontmoedigen van doorgaand verkeer heeft sowieso al prioriteit, grote en zware voertuigen zijn daarbij al helemaal ongewenst. Met de VVD fractie hoop ik van ganser harte dat de provincie Utrecht en onze buurgemeenten, die een dubbele tunnelbuis altijd hebben geblokkeerd, snel terugkomen op hun besluit en gaan meewerken aan een tweede tunnelbuis, waardoor landbouwverkeer ook weer mogelijk wordt. Ook de helaas door de Tweede Kamer uitgestelde kentekenplicht, zou verlichting kunnen geven aan het landbouw verkeer, doordat dan wel gebruik gemaakt kan worden van de N201 tunnel. Het kan echter niet zo zijn dat Uithoorn de rekening betaalt voor de onwilligheid van andere partijen, door alsnog vracht- en landbouwverkeer door het centrum te laten gaan.
Samen met de VVD fractie steun ik het college voorstel daarom van harte, echter met één uitzondering, wij willen tweerichtingsverkeer handhaven. Uiteraard met zoveel mogelijk ontmoediging van doorgaand verkeer. Vanavond wordt hiervoor samen met Gemeente Belangen en PvdA een amendement ingediend.
Ik pleit er wel nadrukkelijk voor om als raad een vinger aan de pols te houden m.b.t. het verkeer. Mocht dit anders uitpakken dan voorzien, is het aan ons als raad om hierop terug te komen en dit ter sprake te brengen. En als het dorpscentrum zich nog positiever ontwikkelt dan nu voorzien, is er misschien wel geld om het parkeren ondergronds te krijgen, waardoor een andere verkeersinrichting ook weer besproken dient te kunnen worden. Maar laten we vandaag eindelijk eerst de hoognodige stap zetten om aan de slag te gaan!
Tot slot wil ik namens de VVD iedereen die heeft meegedacht in dit proces bijzonder bedanken, dit geldt voor alle insprekers, maar ook bewonersgroepen die met eigen alternatieven kwamen. Natuurlijk is het zo dat we het met geen enkel besluit iedereen naar de zin kunnen maken. Maar dit alles heeft er zeker aan bijgedragen dat er vanavond een weloverwogen besluit genomen kan worden.
Marcel van Haren (Raadslid)